Rose & Arrow Estate is een bijzonder project van Chapter 24 Vineyards in Oregon. Het resultaat van 8 jaar zoeken en graven naar de beste terroirs in Willamette Valley. “De schoonheid van wijn vindt haar oorsprong in de verbinding tussen de wijnstok en de grond (of, in ons geval, de rots)”.
We proeven de wijnen tijdens een Zoom-meeting met wijnmaker Felipe Ramirez, adviseur Simon Littler en importeur Kariem Hamed (Le Vineur). Ook eigenaar van Chapter 24, ex-Hollywoodproducer Mark Tarlov, is van de partij.
Dit is Oregon
Laten we beginnen met een spoedcursus Oregon, voor wie zich daar net als ik nooit goed in heeft verdiept.
De wijngaarden van Oregon liggen voornamelijk op de westelijke oever van de rivier Willamette ten zuiden van de stad Portland op zo’n 60 tot 90 km van de kust. De heuvels van Willamette Valley nemen in noord-zuidrichting zo’n 240 km in beslag.
Willamette Valley (klinkt als: Willèmet) telt veruit de meeste wijnhuizen van Oregon (80%), die zich vooral bevinden in het noorden bij de steden Salem en Newberg. Kleinere regio’s zijn Rogue Valley en Umpqua Valley in het zuidwesten, en Columbia River Gorge landinwaarts aan de grens met de staat Washington.
Wijnbouw in de Beaver State zoals de bijnaam van Oregon luidt, bestaat weliswaar al 5 generaties, het serieuze wijn maken is van recente datum. Het begint met de aanplant van pinot noir in de jaren 60. Dat dit een goede zet was, mag blijken uit het feit dat het Bourgognehuis Drouhin hier in 1987 150 ha land koopt.
Sinds de eeuwwisseling is de bever los. In 2013 telt Oregon 10.500 ha aan wijngaarden, waarop 400 wijnbedrijven actief zijn. Volgens de laatste cijfers van Oregon Wine Board zijn er in 2018 793 wineries, die samen ruim 14.500 ha bewerken, waarvan 8.100 ha is beplant met pinot noir.
De tweede druif van Oregon is pinot gris met 2.000 ha. In totaal zijn zo’n 50 variëteiten aangeplant. In opkomst zijn viognier, merlot, cabernet sauvignon, syrah, cabernet franc, chardonnay, albariño en gamay.
Oregon heeft een steppeklimaat (semi-desert) met temperende invloed van de oceaanwind. Het kent milde winters en koelere en nattere zomers dan in zowel Californië als Washington. Eigenlijk is het er best nat. Gelukkig valt de meeste regen tussen oktober en april, buiten het groeiseizoen. Helaas is het najaar in Oregon onvoorspelbaar. Het moment van oogsten kan variëren van begin september tot eind november. Dit zorgt voor grote jaargangverschillen in stijl en kwaliteit.
Dit is Rose & Arrow Estate
Zoals gezegd is Rose & Arrow Estate een project van Chapter 24 Estates van ex-Hollywoodproducer en regisseur Mark Tarlov. De wijncarrière van Tarlov begint in 2005 met Evening Land Vineyards. In 2012 richt hij Chapter 24 Vineyards op, waarbij Louis-Michel Liger-Belair van het gelijknamige domein in Vosne-Romanée consultant is, evenals de Chileense terroir-expert Pedro Parra.
Terroir is het toverwoord bij Chapter 24 Estate. Pedro Parra zei eens: ‘Oregonianen moeten meer in terroir gaan geloven en minder in zichzelf’. In de woorden van Mark Tarlov: ‘Oregon is America’s most elegant terroir’. Chapter 24 werkt op zo’n 30 wijngaarden verdeeld over diverse AVA’s in Willamette Valley.
Het label Rose & Arrow Estate is de overtreffende trap van Chapter 24. Voor de wijngaardplots van Rose & Arrow is 8 jaar research gedaan naar de structuur en samenstelling van de bodem. Op zoek naar vulkanisch gesteente dat 14 miljoen jaar geleden de toenmalige zeebodem bedekte en zijn sporen heeft nagelaten in de huidige heuvels van Willamette Valley.
Zo’n 1.200 ha grond op diverse locaties in Willamette Valley zijn bekeken. Daarvan is 60 ha geselecteerd voor nader onderzoek. Uiteindelijk is slechts een paar hectare goed genoeg bevonden voor de Rose & Arrow-selectie. Het idee is dat de wijn van deze unieke percelen kunnen wedijveren met de beroemde grand crus van de Bourgogne.
Het zijn uiterst kleine percelen met uitzonderlijke bodemsamenstellingen in 4 sub-AVA’s: Eola-Amity Hills, Dundee Hills, Chehalem Highlands en Yamhill Carlton. De 7 wijnen uit 2017 die we proeven zijn afkomstig van plots van zo’n 0,2 tot 0,8 ha. Het grootste perceel telt anderhalve hectare. De kleinste kavel levert niet meer op dan 4 barriques met wijn.
Dit proeven we
Kort over de productiemethode:
• Biologisch met biodynamische elementen
• 5-6 dagen koude inweking
• Langzame spontane fermentatie (15-20 dagen)
• Milde persing in verticale pers (maximaal 1 bar)
• 2 weken bezinking in tank voorafgaand aan de houtrijping zodat wisseling van vat meestal niet nodig is
• Rijping in barriques, medium toast (tonnelier Seguin Moreau)
• Mix van nieuw hout (20-35%), 1 en 2 jaar oud hout (15-25%) en neutraal hout (12-20%)
• Voor hard-core pinot noir nerds: de klonen die worden gebruikt: 114, 115, 667, 777 en Pommard
Rose & Arrow hanteert 3 kwaliteitsniveaus: The Villages, The Articulates en The First Expressions.
• Deze wijnen zijn sinds kort verkrijgbaar bij Le Vineur.
The Villages
Rose & Arrow, Worden Hill 2017, Dundee Hills
Rose & Arrow, Hopewell Hills 2017, Eola-Amity Hills
Rose & Arrow, Yamhill Close 2017, Yamhill Carlton
The Articulates
Rose & Arrow, Worden Hill, Black Walnut 2017, Dundee Hills
Rose & Arrow, Hopewell Hills, Gathered Stones 2017, Eola-Amity Hills
The First Expressions
Rose & Arrow, Worden Hill, Red Dust 2017, Dundee Hills
Rose & Arrow, Amity Hills, Stonecreek 2017, Eola-Amity Hills
Zoals te verwachten is bij dergelijke specifieke percelen heeft elk van de wijnen zijn eigen signatuur. Wat ze gemeen hebben is persoonlijkheid, nuance, diepgang, gelaagdheid en energie.
In elk van de 3 kwaliteitsklassen bevallen de wijnen van de AVA’s Eola-Amity Hills en Yamhill Carlton mij beter dan de wijnen uit Dundee Hills. Stonecreek is het paradepaardje, het pronkstuk, zonder twijfel de meest overtuigende wijn. Intens en uiterst subtiel tegelijk, met mooie zuren, energie, diepgang, spanning en lengte. Yamhill Close rangschik ik, ondanks de ‘bescheiden’ indeling bij The Villages, op de 2e plaats, vooral dankzij de ongegeneerd zwoele geur en de zachte, volle, ronde en aanhoudende smaak van floraal-kruidig zoet fruit. Misschien is dit de meest Amerikaanse en minst ‘Bourgondische’ wijn uit de reeks.
Volgens het Rose & Arrow-team zelf zijn deze wijnen ‘zonder uitzondering de beste Pinot Noirs die we geproefd hebben van buiten de Bourgogne’. Dit betekent wat mij betreft niet dat Oregon-pinot per se op Bourgogne-pinot moet lijken. Juist bij een druif als pinot noir, die wordt bewonderd en geprezen om zijn ‘expressie van terroir’, kunnen we erop rekenen dat twee totaal verschillende gesteenten – kalksteen in de Côtes d’Or en basalt in Willamette Valley – een ander type wijn opleveren.
Heel mooie wijn. Pinot noir excelleert op excellent terroir, ook al hebben we nauwelijks grip op het begrip terroir.
Is er leven op Mars?
Gevraagd naar een verklaring voor de dominante invloed van vulkanisch gesteente op de wijn, zegt wijnmaker Felipe Ramirez: “We begrijpen het nog niet en misschien komen we het nooit te weten, maar gesteente zoals basalt heeft invloed op de biologie van de wijnstok, waardoor de plant beter contact maakt met de bodem.”
Verrassend vond ik zijn verwijzing naar een onderzoek van de NASA naar de mogelijkheden van leven op Mars, waar basalt identiek is aan basalt op Aarde. Als er microbiologisch leven is op Mars dan moeten we het dáár zoeken, is het idee.
Struinend door de Google-jungle stuitte ik op het tijdschrift Astrobiology en het project BASALT (Biologic Analog Science Associated with Lava Terrains) dat onderzoek doet naar vulkanische kraters en lava in onder andere Hawaï en Idaho ter voorbereiding op onderzoeken in de (verre) toekomst door astronauten naar microbiologisch leven op Mars.
Mogelijk is het leven op aarde ooit begonnen met een dodelijke dosis vulkanische magma van 1000°C uit de vloeibare kern van onze planeet. Een soort tweede oerknal. En toen was er wijn.