De wijnhandel en -consumptie in België en Nederland verschillen veel minder van elkaar dan we geneigd zijn te denken. Die indruk krijg je als je de cijfers naast elkaar legt.
Laten we uitgaan van de communis opinio dat het aantal mensen dat bereid is om wat meer moeite te doen en wat meer geld uit te geven voor goede (vooral Franse) wijn in België groter is dan in Nederland.
In België wordt meer champagne gedronken en meer Belgen dan Nederlanders kopen zelf hun wijn in Frankrijk – waaronder die champagne waar ze zo dol op zijn.
Zoals William Wouters, voorzitter van het Belgische Sommeliersgilde, zegt: ‘wil je weten welke wijnhuizen in de Bourgogne de moeite waard zijn, let dan op het aantal Belgische nummerplaten op de parkeerplaats.’
De Belgische kenners en liefhebbers weten de weg in Frankrijk, spreken de taal en hebben ook spreekwoordelijk meer Bourgondisch bloed in de aderen dan de ‘calvinistische’ Nederlanders. (Nederlandse lezers beneden de rivieren: let op de aanhalingstekens.)
In het algemeen echter wordt zowel in Nederland als België voor thuisconsumptie 75% van de wijn gekocht in de supermarkt.
In België wordt de gemiddelde aankoopprijs van deze wijnen geschat op €3,50 tot €4,-. De gemiddelde prijs in Nederland zou onder de 3 euro liggen. Als we evenwel de goedkope gearomatiseerde wijnen en fruitwijnen waarvan de Nederlanders zoveel schijnen te drinken niet meetellen, zal de gemiddelde prijs die in Nederland voor een fles ‘echte’ wijn wordt betaald waarschijnlijk niet veel verschillen van die in België.
Volgens onderzoek van IWSR in samenwerking met Vinexpo dronken we in Nederland in 2016 25,7 liter per capita (18+). Dit verschilt eveneens nauwelijks van het Belgische cijfer: 26 liter in 2016.
Horeca
In de horecasector is het verschil tussen beide landen groter. Volgens Gido Van Imschoot, voorzitter van de Vereniging Vlaamse Sommeliers, ligt de gemiddelde prijs voor de inkoop van wijn in de horeca tussen de 9 en 12 euro. Vermoedelijk is dit flink wat meer dan de gemiddelde prijs die horecazaken in Nederland ervoor over hebben. Ook het aandeel van de horeca op de wijnmarkt is in Nederland aanzienlijk lager dan in België; 15% tegen 25%.
Ik vraag me af of hierbij ook niet-wijngebonden zaken een rol spelen. Denk aan de (pacht)prijzen van horecapanden en personeelskosten.
Import- en export
België (11 miljoen inwoners) stond 2 jaar geleden (2016) te boek als de 9e wijnimportmarkt, met een invoer van 300 miljoen liter per jaar. Nederland (17 miljoen inwoners) was in 2016 de grootste wijnimporteur na Duitsland, de UK, de VS en China/Hong Kong.
De helft van de in België gedronken (ingevoerde) wijn komt uit Frankrijk. Kijkend naar Vlaanderen en Wallonië dan is de verhouding 40 tegen 60%. Niettemin daalt net als in Nederland de import van Franse wijn. In België nam deze af met 13%, ten faveure van onder andere Chileense, Zuid-Afrikaanse, Spaanse en Italiaanse wijn. In Nederland is het aandeel Franse wijn inmiddels teruggelopen tot een op de drie flessen, eveneens ten gunste van de genoemde Europese en nieuwewereldlanden.
Het verraste me dat volgens cijfers van het OIV zowel België als Nederland zo’n 30 miljoen liter van de ingevoerde wijn doorverkoopt naar het buitenland. Dit zijn cijfers uit 2014. In dat jaar importeerde België ongeveer 300 miljoen liter wijn, Nederland 380 miljoen liter.
Tussen 2010 en 2015 deden we volgens IWSR onder andere goede zaken met België (761.000 cases, bijna 7 miljoen liter), Noorwegen (621.000), Groot-Brittannië (513.000) en Polen (272.000 cases).
Bij het vernemen van dit soort statistieken voelt Nederland zich een enorm actieve handelsnatie, maar in verhouding tot het importvolume is de Belgische doorvoer dus groter dan de Nederlandse…
Met de wijnproductie in België gaat het overigens uitstekend. Deze is gestegen van zo’n 600.000 liter in 2013 tot ruim 750.000 liter in 2016, waaronder veel mousserende wijn. Er zijn ongeveer 140 wijnbouwers in België. Cijfers over Nederlandse wijnbouw heb ik niet paraat, maar die neemt eveneens flink toe en na de erkenning van de BOB (AOC) Mergelland krijgen de Nederlanders ook de smaak steeds meer te pakken.
(Bronnen: Meininger’s Wine Business, IWSR, OIV)