Voor de eerste, en hopelijk niet de laatste Millésimes Alsace DigiTasting liet ik alleen wijnen bezorgen die voor zover ik kon nagaan nog niet of niet meer op de Nederlandse markt zijn. De opbrengst was in kwalitatief opzicht bovenverwachting hoog. Zeer aangenaam verrast door prachtige wijnen van onder meer Allimant-Laugner, Camille Braun, Mann, Roland Schmitt, Schieferkopf en Stentz Buecher.
Op de eerste online versie van de tweejaarlijkse Elzasser wijnbeurs (sinds 2012) presenteerden 100 wijndomeinen zich, elk met 4 wijnen. De belangstelling was onverwacht groot: 3.750 wijnprofessionals uit 55 landen schreven zich in, waarvan ruim 1.000 uit Frankrijk zelf. Dat zijn bijna 5 keer meer bezoekers dan de 780 tijdens de laatste live editie in Colmar in 2018.
De voorraad samples was dan ook snel op. Totaal zijn 10.000 doosjes wijn oftewel 40.000 samples van 30 ml verstuurd. Naar schatting hebben ongeveer 1.500 bezoekers proefdoosjes ontvangen en waren er 2.000 online beeldbel-ontmoetingen. Zoals ze het bij het Conseil Interprofessionnel des Vins d’Alsace (CIVA) zelf omschrijven: ‘we zijn victimes de notre succès’.
Ik begrijp dat succes wel. De ‘experimenten’ met het thuis proeven in plaats van beurzen bezoeken, juich ik van harte toe, ook al heeft het gebruik van samples zijn beperkingen. Vooral de inhoud van de flesjes of tubes is een issue gebleken tijdens de online proeverijen in de afgelopen 14 maanden.
De allerkleinste samples zijn 20 ml, echt té klein. Ook 30 ml (zoals bij deze proeverij) is maar nét een slok te noemen. 50 ml is een acceptabele hoeveelheid voor één proever, maar nog altijd net te weinig om na een eerste proefronde te vergelijken met andere wijnen, en 50 ml is ook net niet genoeg als je je proefervaring met iemand wilt delen, als second opinion, wat niet zo gek is als je in de importhandel zit.
Ook de kwaliteit van de samples is een punt van aandacht. Tubes of flesjes worden niet volledig zuurstofvrij afgevuld – volgens mij kan dat eenvoudig (nog) niet, terwijl we ervan uit kunnen gaan dat er aardig wat tijd zit tussen afvullen en verzending. Wel zijn de Elzas-miniflesjes (mignonettes in het Frans) afgetopt met stikstof. Als dit soort proeverijen een blijvende aanvulling worden op de fysieke wijnbeurzen – het CIVA sluit dat niet uit – dan zou je in het ideale geval een deel van de nieuwe oogst tijdens de reguliere botteling in kleine flesjes (80 of 100 ml stel ik voor) kunnen afvullen voor online proeverijen en verzending naar relaties. Als dit tenminste ook technisch en financieel een reële optie is.
Anyway, ik ben niet zo snel bang voor wijn die een beetje lucht heeft gehapt, maar de organisatie liet weten dat er bij kwaliteitscontrole sprake was van ‘some occasional taste deviations’. Eén van de deelnemers op mijn bestellijst (Domaine Mann) e-mailde mij: “We also received a box to be able to taste our small bottles and we salute the hard work carried out by the organizers of this event, whose professionalism I would like to thank for the establishment of this 1st Digital Show. However, we note on tasting that the wines are not 100% faithful to the original wines…”
Kom, we gaan proeven
Allimant-Laugner
Dit domein in Orschwiller (allimant-laugner.com, 12 ha) werkt met het hele pakket aan Elzas-druiven, inclusief late harvest varianten, en meer dan 60% van de productie is crémant, die vooral wordt geëxporteerd naar de VS en naar Italië, waar het ooit de eerste Elzas-crémant op de markt was.
De Riesling Grand Cru Praelatenberg van het huis is een enorme verrassing voor mij. Er is sinds ruim een jaar een groothandel (Hansen Dranken in Roermond) die wat wijnen afneemt, maar die is daar niet landelijk actief mee. Deze schitterende Rieslings verdienen dat wel!
De Grand Cru Praelatenberg, een van de nieuwe crus die er in 1992 in de Elzas zijn bijgekomen, is volgens Nicolas Laugner de enige met behalve graniet ook gneiss in de bodem. “Niemand kent het”, zegt hij, “het is met 18 ha een heel kleine cru.” Hij vertelt dat de wijndomeinen die hier werken, een haag van bomen en ander groen rondom de wijngaard gaan aanleggen om de biodiversiteit te vergroten. Tevens moeten op den duur alle wijnboeren op de Praelatenberg biologisch gecertificeerd zijn. “We kijken vooruit.”
Riesling Grand Cru Praelatenberg 2018
13%, 6 maanden gerijpt op de lees. Ingetogen geur van noten en bloemen. Prettig pittig en kruidig zoetzuur met flink wat notigheid erbij. Kracht en vulling van sappig rond en zoet fruit, goede lengte. Ergens mis ik wat gelaagdheid en spanning. Toch heel mooi ***(*)
(NB Later lees ik dat de Grand Cru Praelatenberg zich pas na 2 jaar flesrijping ten volle begint te presenteren…)
Riesling Grand Cru Praelatenberg 2017
12,9%, midden oktober geoogst. Zeer uitnodigende geur van onder andere witte bloemen. Zeer verfijnde zuren met subtiel en tegelijk niet te rijp, wel intens aangenaam perzikfruit, kruidigheid, spanning en een lange mineraal-drogende afdronk. Wow! *****
Riesling Grand Cru Praelatenberg 2008
12,9%, koel jaar. Volop levend deze 12 jaar oude wijn, met fantastische rijpe limoenzuren, intens verfijnde wittebloemkruidigheid, zoet honingachtig gekarameliseerd fruit, onweerstaanbaar mondgevoel, ziltigheid. 2x Wow! *****
Gewurztraminer Grand Cru Praelatenberg 2018
13,4%, stevig mondgevoel. Redelijk plakkend zoet, kruidig en drogend. Het is beslist goed, maar na de Rieslings komt de mate van (dessert-)zoetheid hard binnen ***(*)
Roland Schmitt
Gelegen in Bergbieten, in het uiterste noorden van de wijnregio (roland-schmitt.fr, 10 ha), biodynamisch sinds 2004. De Altenberg de Bergbieten behoort sinds 1983 tot de eerste Grand Cru-hellingen in de Elzas. Daarnaast koestert het domein de 45 are in de lieu-dit Thalberg (totaal niet groter dan 1,5 ha!), die ze ooit hopen te laten promoveren naar een Premier Cru-status. Wie het kleine niet eert…
Domein Ronald Schmitt heeft op dit moment geen vertegenwoordiging in Nederland.
Alle vier de wijnen zijn uiterst fris en schoon met behoud van spanning. De twee Rieslings zijn top.
Riesling Grand Cru Altenberg de Bergbieten 2018
14,4%, zoetfruitig geurend, met mintige bloemaroma’s, ingetogen complex en mooi, bitterzoetfruitig en kruidig van smaak, met pit. Opwekkend, kwiek en levendig, mooie zuren, kruidigheid, frisheid, spanning, prachtige wijn *****
Riesling Thalberg 2018
14,2%, mooie zoetfruitige geur met wat gember en tuinkruidigheid. Zoetfruitig van smaak, met ziltigheid en een mineralig drogende afdronk. Kracht, lengte, spanning, schitterend citrusfruit, geweldige met fruit gevulde zuren, perfecte balans van dit alles *****
Pinot Noir 2019
13,7%, aromatisch en heel verleidelijk, met de geur van vers gezaagd hout, bloemen, bos en herfst. Frisheid en aangenaam plakkende tannine en zoet, jamachtig fruit in de smaak ***
Gewurztraminer Glintzberg 2019
12,4%, mooie, toegankelijke, mildzoete, frisfruitige wijn met een aangename lichtheid ***
Schieferkopf
Bernardvillé (schieferkopf.com, 8 ha), onderdeel van het Franse wijnhuis Chapoutier, bio. Wijngaarden op diverse lieu-dits op de enige strook met blauschiefer in de Elzas. Chapoutier heeft onder de naam Schieferkopf ook wijngaarden op blauw leisteen in Baden, Franken en Pfalz. In de Elzas maken ze 4 Rieslings, elk met een duidelijk eigen karakter, stuk voor stuk topkwaliteit.
Riesling Fels 2017
13,5%, 15 maanden gerijpt op grote foeders. Stevig bloemkruidige geur, mooi bitterzuur, zacht met kracht, met mooie kruidige zuren ****
Riesling Berg 2017
13%, bloemkruidig, met wat munt, heerlijk citrusfris, limoen/grapefruitachtig fruit, drogend mineraal na ****
Riesling Buehl 2017
13,5%, intens, stuivend van geur, compact van smaak, hoge intensiteit, veel power, ziltige vettigheid en lengte, prachtige krachtpatser *****
Riesling via Saint-Jacques 2017
13%, vol, rond en spannend, zoetfruitig, krachtige smaak, zacht en drogend, vol fruit en mineralen, lengte *****
Camille Braun
Orschwihr (camille-braun.com, 15 ha), diverse Grands Crus waaronder Pfingstberg, Bollenberg en Kaefferkopf. Biocertificaat sinds 2005, biodynamisch sinds 2017 (maar al BD in praktijk sinds 2000). Maakt sinds 2016 ook natuurwijn en orange wine. Als er weer eens natuurwijnevents zijn in Nederland laten Cristophe en Chantal zich graag uitnodigen. En dan nemen ze ook hun nieuwste maceratiewijnen van pinot gris en muscat mee.
Riesling Bollenberg 2019
13,9%, fijne, genuanceerde, kruidige geur. Prettig bitterzoetzuur, stevige citrusmaak, pittig, kruidig, ongecompliceerd lekker. ***
Riesling Grand Cru Pfingstberg 2018
14%, ingetogen geur, mooi subtiel floraalkruidig, stevig maar zacht zoetzuur van smaak met een mineralig drogend mondgevoel, heel mooi zoet fruit in de afdronk, prachtige wijn ****
Pinot Noir Bollenberg 2019
13,6%, mooi houttoontje in de geur plus de herfstige pinot-parfumerie, goede vulling van zoet fruit en kruidigheid, goede zuren, fluweelzacht met power, bijna (persoonlijk dingetje van mij) te veel zoete aroma’s, goed spul ***
Gewurztraminer 2019 (Vin orange – Lune Rousse)
14,5%, nu gaan we wild doen. Twee weken inweking op de schillen, 6 maanden rijping in 600 litervaten, ongefilterd en zonder toevoeging van sulfiet gebotteld. Licht troebel roestbruinoranje. Drogend in de mond, zoetzurig, exotische gedroogde bloemen, theeachtige tonen, peperigheid. Vreemd, gastronomisch, een leuk experiment ***
Stentz Buecher
Wettolsheim (stentz-buecher.com, 12 ha), bio, Grands Crus Steingrubler, Pfersigberg en Hengst. Céline Stentz laat me na afloop weten dat het domein op het moment zakendoet met Wijnhaven Wijnimport in Rotterdam.
Riesling Ortel 2018
13%, mooie klare geur van witte bloemen. Prettig mild limoenzoetzuur, ziltig, lekker kruidig met ook wat notigheid, aangenaam mineralig drogend mondgevoel ***(*)
Riesling Cuvée Flavien 2016
13%, heerlijk schone en uitnodigende geur. Vettig en mollig in de mond met zoet, bijna overrijp fruit, maar het blijft fris dankzij de mild-intense zuren ***(*)
Pinot Noir Granit 2017
14%, ook hier een uiterst verleidelijke geur, van hout, kruidigheid en donker fruit. Drogende houttannine in de mond, zoetzuur fruit, maar met iets te weinig vulling. Boeit me minder dan de rieslings **
GC Hengst Gewurztraminer 2019
14,5%, slanke en droge gewurztraminer, gemberkruidig, bitterzoet fruitig, zeer oké, maar het pakt met niet echt ***
Domaine Mann – Vignoble des 3 Terres
Eguisheim (vins-mann.com, 13 ha), vader Jean-Louis en zonen Fabienne en Sébastien Mann. 3 Terres staat voor graniet, zandsteen en kalksteen. Minimale interventie in de wijnkelder. Doel: wijnen die kunnen rijpen. Grands crus: Pfersigberg en Eichberg. Plus diverse lieux-dits. Maakt maar liefst 35 cuvées. Zoals Sébastien Mann per e-mail liet weten waren de samples niet in optimaal conditie. Mogelijk worden hierdoor de Rieslings ondergewaardeerd. De Pinot Noir Steinweg vind ik super, de beste van alle pinot noir van mijn selectie, dus misschien verdient die geen 4 maar 5 sterren…
Riesling Grand Cru Pfersigberg 2018
12,5%, expressief, zoetkruidig, intens, stevige smaak. Lengte en kracht, niet heel subtiel, wel lekker. ***(*)
Riesling Altengarten, Vieux-Jardin 2018
12,5%, zoetfruitige geur met kruiden, ziltig en stevig van smaak, pittige zuren, gul, mineralige drogende nasmaak ***
Pinot Noir Steinweg, Chemin de Pierres 2019
13%. Heerlijke herfstige pinotgeur, aards bedwelmend, gedroogde bloemen, pittig-kruidige smaak met zoetzure kersen en een fijn drogend hout- en tanninetoontje. ****
Sylvaner Mouton Bleu 2019
14,5%, stevig en vol, aan de zware kant, na de riesling mis je de zuren, alcohol maakt ook wat zwaar *
Overige wijnen
Ginglinger Pierre-Henri
Eguisheim (vins-ginglinger.com), 15 ha in Eguisheim, Herrlisheim en Wuenheim, bio. Grand Crus: Eichberg, Pfersigberg en Ollwiller. Alle Elzas-druiven: riesling, muscat, pinot blanc, pinot noir, sylvaner, pinot gris, gewurztraminer. Ook blends. Dit domein proefde ik als eerste. Die had ik wel willen terugproeven naast andere wijnen. Dat kan dus niet met die kleine flesjes… Ik vermoed dat de intensiteit en complexiteit achterblijft bij de favorieten, maar dat kan ik nu dus niet toetsen…
Riesling 2019
13%, stevige citruszuren, licht augurkachtig kruidig, goed mondgevoel, lengte **
Riesling Grand Cru Eichberg 2018
13,3%, mooie milde bloemkruidige geur, milde zuren, zacht, klein zoetje. Eerder verfijnd dan intens **
Riesling Grand Cru Ollwiller 2018
13,7%, kruidig, ook ingetogen maar iets intenser. Stevigere zuren, goed mondgevoel ***
Pinot Gris 2019
13,4%, vettig en mollig met goede zuren eronder, zoet fruit, citrus, kruidigheid, stevige afdronk, gastronomisch ***
Clos des Terres Brunes – Jean Siegler
Mittelwihr (jeansiegler.fr, 12 ha), ook wijngaarden in Riquewihr, Beblenheim, Kientzheim en Bergheim. Verbouwt alle 7 Alsace-druiven + Vendanges Tardives, Grands Crus, Selection de Grains Nobles en Crémant. Stève Siegler liet mij vooraf per e-mail weten: “In fact after the bottling in the small bottles, it occurs that the wines are ‘closed’ and not very expressive. that’s why it’s absolutely necessary to aerate it to have a wine that would be close to what you can get in 75cl bottle.”
De Riesling Tradition 2019 (12,7% alc.) is oké. Heel fruitig en floraal aromatisch geurend. In de mond bitterzoetzuur, toegankelijk en niet al te geconcentreerd, met pittigheid en lekkere bijtend frisse zuren. Niet al te lange frisdrogende en fruitige afdronk ***
De overige drie wijnen – Grand Cru GC Mandelberg Riesling 2017 (13%), Pinot Gris Tradition 2019 (12,9%) en Complantation Cuvée des Terres Brunes 2019 (riesling, pinot blanc, pinot gris, muscat en gewurztraminer, 12,7%) – hebben stuk voor stuk een storend restzoetje in de afdronk.
Jean-Luc Mader
Hunawihr (vins-mader.com, 10,5 ha), 2 ha Grand Cru Rosacker en Schlossberg.
Riesling Burgweg 2019
13%, ingetogen fruitige geur, prettige licht kruidige smaak. Zoetzurig fruitig, heel toegankelijk, best aardige lengte, maar niet erg spannend.
Riesling Grand Cru Rosacker 2019
13,5%, goede zuren, leuke kruidigheid, maar net iets te zoet, weinig gelaagdheid voor een Grand Cru. Niet slecht, maar dit moet beter kunnen. Zoetje past op een of andere manier niet.
Pinot Gris Grand Cru Schlossberg 2019
13,5%, vlak, zoetig, simpel, mist spanning. Zuren zijn er wel maar lijken niet te passen, de fruitconcentratie lijkt te ontbreken. Oogstopbrengst beperken?
Pinot Noir Muhlforst 2019
13,5%, redelijk houtig en drogend. Met frisheid, lekkere kruidigheid en mooie zuren. Best goed, maar de houttannine domineert enigszins, maakt het wat belegen, misschien komt dat nog goed mettertijd ***
Domain Armand Hurst
Turckheim (vinsdalsaceahurst.com), biodynamisch. Rare wijnen. Een vermoeiende en logge Riesling Vieilles Vignes 2019 en een zoetige, eendimensionale Riesling Grand Cru Brand 2019. De Pinot Noir Vieilles Vignes 2019, vergist met hele trossen, is vreemd zoetzurig en nergens spannend. En de Pinot Gris Grand Cru Brand 2019 tot slot is zoet, simpel en muffig. Baldadige proefnotitie: Hurst is niet goed voor je thirst, tenzij we de verhuizingen van de fles naar de mignonettes de schuld kunnen geven…