Wie Nieuw-Zeelandse wijn zegt, zegt sauvignon blanc. Negen van de 10 wijnen die het continent verlaten, zijn gemaakt van deze druif. Hoog tijd om de ándere mooie ‘kiwi-wijnen’ te ontdekken.
Weliswaar vierde Nieuw-Zeeland vorig jaar dat het 200 jaar geleden was dat de eerste druivenranken werden aangepland, op het wereldtoneel van de wijnhandel behoort het land tot de jongste wijnlanden. Jarenlang werd hier voornamelijk eenvoudige, goedkope witte wijn geproduceerd.
Het serieuze wijnmaken begon pas nadat in 1990 de hoge heffingen op de import van wijn werd opgeheven. Dit zette de poorten open voor wijnen uit buurland Australië, waarna de ambitieloze wijn van eigen bodem snel uit de gratie raakte. Dit zette de Nieuw-Zeelandse wijnboeren voor het blok. Het roer moest om. De slobberdruiven maakten plaats voor internationale druivenrassen waarmee de wijnbouwers zich richtten op de export.
Wedergeboorte
Het werd een ware wedergeboorte. In wezen is de Nieuw-Zeelandse wijn 30 jaar jong. De organisatie New Zealand Winegrowers meldde in het jaarverslag van 2007 dat de wijnexport in 10 jaar tijd met 500% was gestegen. “Waarschijnlijk overtreft binnenkort de export van wijn die van wol”, voorspelde de wijnbouwersvereniging met vooruitziende blik. Het aantal wijnhuizen nam in de afgelopen 30 jaar toe van 100 naar 716. De exportwaarde steeg van 18 miljoen naar 2 miljard Nieuw-Zeelandse dollars.
Dit internationale succes is volledig te danken aan sauvignon blanc. Iedereen raakte zo’n 15 jaar geleden onder de indruk van de uitbundig expressieve, krachtig aromatische wijn die Nieuw-Zeeland van deze druif wist te maken. De kiwi-sauvignon werd op slag een wereldster.
Sindsdien is sauvignon de kurk waarop de Nieuw-Zeelandse wijnbusiness drijft. Driekwart van de huidige wijn is sauvignon blanc, waarvan bijna 90% wordt geëxporteerd. Wie had dat kunnen denken toen in 1973 de eerste sauvignon blanc in de regio Marlborough op het zuidereiland werd aangeplant?
One trick pony
Het is een mooi succesverhaal, maar sauvignon is met 23.500 hectare wijngaarden en een aandeel van 73% van de wijnproductie wel een one trick pony geworden. Elke wijnhandel(keten) en supermarkt van enige omvang in Nederland (en in vele andere landen) heeft wel een sauvignon blanc uit Nieuw-Zeeland in het assortiment, de overige wijnen zijn daarentegen maar mondjesmaat verkrijgbaar.
De meeste sauvignon komt uit de regio Marlborough in het koele noorden van het Zuidereiland. Inmiddels is daar niet veel ruimte meer voor nóg meer wijngaarden. De wijnbouwers zijn zich gaan realiseren dat er te veel op dat ene witte paradepaardje wordt gewed. “De uitdaging voor de komende jaren is om de andere regio’s en de andere druiven onder de aandacht te brengen”, zei marketing manager Chris Stroud van New Zealand Winegrowers 2 jaar geleden bij een bezoek aan Nederland.
Ook hier lijkt de toekomst de Nieuw-Zeelanders toe te lachen. De waardering voor en bekendheid van de andere wijnen stijgt gestaag. Nieuw-Zeelandse pinot noir heeft zich al een goede tweede plaats toegeëigend als het gaat om de reputatie, ook al neemt deze druif slechts 8% van de wijnproductie voor zijn rekening. Chardonnay (7%) en pinot gris (6%) volgen op de voet.
Het gaat daar niet bij blijven, durf ik te voorspellen. De cool-climatecondities op grote delen van de twee eilanden zijn geschikt voor talloze gerenommeerde, internationale druivenrassen. Weliswaar hebben vele daarvan nu nog een aandeel van soms hooguit 1%, vooral de aromatische druiven beloven wat. Denk aan viognier, grüner veltliner, riesling, albariño, syrah en gewürztraminer. Hou ze in de gaten.
—
Duurzaam en eensgezind
Sauvignon was een gouden greep, het bewaken van de premium reputatie en kwaliteit van de wijn is de tweede troef van de Nieuw-Zeelandse wijnhandel. Nadat een sterke prijsdaling 10 jaar geleden als gevolg van een wijnoverschot ertoe leidde dat de wijn onder de 4 pond (vergelijkbaar met onze 5-eurogrens) in een grote Engelse supermarkt terechtkwam, waken de wijnboeren er eensgezind voor om niet in de discounthoek terecht te komen.
Ook wat betreft duurzaamheid werkt de branche met vereende krachten samen. Al in 1997 lanceerde New Zealand Winegrowers het programma Sustainable Winegrowing New Zealand, een van de eerste duurzaamheidsprojecten in de internationale wijnsector. Momenteel is 98% van de Nieuw-Zeelandse wijngaarden duurzaam gecertificeerd, ongekend voor een programma op vrijwillige basis.
Tips voor enkele wijnen van andere druiven dan sauvignon
Lawson’s Dry Hills Riesling 2016
Witte bloemen en grapefruit in de geur. Pittig kruidig in de smaak met sappige ananas en behoorlijk strak dankzij krachtig, bijtend fris limoenzuur. Gall & Gall, €12,99.
Lawson’s Dry Hills Pinot Gris 2018
Uitheemse florale geur. Romig in de mond, met rijp zoet fruit, bitterkruidige zuren en exotisch-kruidige aroma’s. Spannende wijn met persoonlijkheid. Gall & Gall, €12,99.
Pencarrow Pinot Noir 2017
Zeer licht van kleur, aards in geur en smaak, drogende tannine, pittig zuurkruidig. Eigenzinnige, spannende, lichte wijn met een intrigerende diepgang. Les Généreux, €17,50.
Palliser Estate Pinot Noir 2018
Typische pinot noir-aroma’s van bloesem en herfstbos. Fruitig en peperig zoetzuur met een mooie, zuivere intensiteit en bite van knapperige tannine. Les Généreux, €25,80.
Dit artikel verscheen in mei 2020 in magazine Arts & Auto.