Het mag dan al 22 jaar bestaan, er zijn waarschijnlijk weinig mensen die ervan hebben gehoord. VinoVip Cortina is vooral een Italiaans onderonsje waarbij wijnproducenten elkaar ontmoeten en twee dagen met elkaar van gedachten wisselen over de stand van zaken in de Italiaanse wijnbusiness.
VinoVip Cortina is in 1997 opgericht door het tijdschrift Civiltà del bere. Het is een tweejaarlijks evenement (conferentie, presentaties, proeverijen) in het toeristische (ski)plaatsje Cortina d’Ampezzo op een van de mooiste locaties in de Dolomieten.
Voor het diner op de zondag (met – ik heb ze geteld – 58 wijnen) en op maandag de afsluitende proeverij met 54 wijnhuizen verplaatst het gezelschap van zo’n 250 mensen zich met de kabelbaan naar hotel-restaurant-skiërsterras Rifugio Faloria op 2.123 meter hoogte.
Proeven
Veel grote namen bevinden zich onder de 54 ‘protagonisten’ van VinoVip Cortina: Antinori, Tenuta San Guido, Planeta, Pio Cesare, Mastroberardino, Frescobaldi, Livio Felluga, Zenato, Tommasi, Lungarotti, Berlucchi…
En een enkele kleine nieuwkomer. Zo ontmoette ik aan de dinertafel Allessandro Gobbetti en zijn vader Pietro van Poggio Cagnano in Maremma. Allessandro maakt naar eigen zeggen natuurwijn, met 40/50 mg sulfiet in de rode wijnen en maximaal 70 mg in de witte. De wijnen zijn evenwel brandschoon en allesbehalve funky, om misverstanden te voorkomen kunnen we het misschien beter als minimale interventie omschrijven.
De grond, gelegen op 500 meter hoogte op 20 kilometer van de kust, is gekocht in 2004 en in de loop der jaren beplant met onder andere sangiovese, cabernet sauvignon en vermentino.
De eerste wijn kwam in 2014 op de markt. De Altaripa Sangiovese 2015 en meer nog de Arenario Cabernet Sauvignon 2015 (beide van 8 jaar oude/jonge wijnstokken) zijn uitstekend – mooi fruit, energiek, pit, goede zuren en tannine, balans, opvallend elegante houttoets. De adviezen van de volgens de Italiaanse wijnpers (even gegoogled) getalenteerde Ligurische wijnmaker Francesco Petacco (Cantina Sassarini) hebben aan dit resultaat bijgedragen.
Nu we toch aan het recenseren zijn, op de afsluitende megaproeverij met alle 54 wijnhuizen genoot ik onder andere van Guido Berlucchi (Franciacorta), Castelfeder (Alto Adige, mooie chardonnay en pinot nero), Gualdo del Re (DO Suvereto, goudeerlijke wijn), Lungarotti (Umbria, was ik al fan van), Pio Cesare (Barolo, idem), Tenuta Santa Catarina (Piëmonte, fantastische grignolino) en Cantina Santadi (leuke carignano).
André – The Voice of Wine
Op deze 12e editie van VinoVip Cortina waren enkele wijnmakers uit Californië te gast, onder wie Joel Aiken (Aiken Wine Consulting, ex-wijnmaker bij Beaulieu Vineyards), Greg La Follette (La Follette Wines, Alquimista Cellars) en Rob Davis (Jordan Winery). Daar was een goede reden voor: zij hebben gewerkt met André Tchelistcheff (1901-1994), die (onder andere) aan de wieg stond van de Californische wijn. De film André – The Voice of Wine beleefde tijdens VinoVip Cortina 2019 zijn Italiaanse première (en het was ook de eerste vertoning op het Europese vasteland). Zijn achterneef Mark Tchelistcheff heeft 10 jaar aan de film gewerkt.
Het is een boeiend portret van een interessante man met een bijzonder levensverhaal, ook voor niet-wijnliefhebbers of -wijnkenners.
De gesprekken in de documentaire met wijnmakers, vrienden en anderen die André Tchelistcheff hebben gekend leggen vooral zijn charismatische persoonlijkheid blood en het effect daarvan op hun relatie en hun werk. De technieken en methodes waarmee Tchelistcheff heeft bijgedragen aan de Californische wijn spelen een ondergeschikte rol in de documentaire. Het gaat vooral over inspiratie en toewijding, nieuwsgierigheid, experimenteren, elke fase in het proces nauwkeurig volgen en ervan leren, blijven vernieuwen en respect voor de krachten van de natuur.
Rob Davis zei na afloop: “Van André leerde je dingen die niet in boeken staan.” Soms klinken zijn opvattingen heel actueel: ‘Respecteer het seizoen, accepteer kleine gebreken, laat de wijn voor zichzelf spreken, probeer het niet te fixen, ga niet manipuleren.’
Een impressie van het traumatiserende verleden van Tchelistcheff en zijn aristocratische familie voorafgaand aan de vlucht uit Rusland tijdens de Russische Revolutie, waarmee de film begint (hij raakte als negentienjarige soldaat zwaar gewond in het leger van de partij die de burgeroorlog later zou verliezen), schetst de bron van zijn karakter. Vervolgens schilderen de geïnterviewden Tchelistcheff af als een gepassioneerde, leergierige, gevoelige, bescheiden, innemende, grappige, creatieve en intelligente inspirator en mentor met een open geest en een guru-achtige status die hem een even wetenschappelijke als holistische visie op het leven toestond.
Geen holisme zonder zweverigheid. Iemand in de film zegt: “Hij kon aan het ruwe materiaal zien hoe de wijn wilde worden”. Ook legt Tchelistcheff op een gegeven moment zijn linkeroor op de grond van de wijngaard van Tenuta dell’Ornellaia Masseto en zegt dan: ‘merlot’. Het zal een grap zijn geweest in het kader van het meningsverschil met de toenmalige wijnmaker van Ornellaia, die er uiteindelijk cabernet sauvignon aanplantte. Hoe dan ook, we weten wat nu de druif is van de beroemde wijn Masseto: merlot…