Als er een ‘nieuw’ wijnland is dat een stormachtige ontwikkeling heeft doorgemaakt, dan is het Argentinië wel. Gouden troef: malbec. Ik sprak erover met Alberto Arizu van wijnhuis Luigi Bosca, tevens voorzitter van de organisatie Wines of Argentina.
Het was Alberto Arizu zelf – onlangs voor de derde keer gekozen tot voorzitter van Wines of Argentina – die dit orgaan samen met zeven collega’s oprichtte in 1993. Hij was toen nog maar 24 jaar oud. Een mooie leeftijd om aan de wieg te staan van een nieuwe fase in het leven van een veelbelovend wijnland. Nooit eerder richtte Argentinië de blik op de export. In hetzelfde jaar 1993 was Argentijnse wijn dan ook voor het eerst aanwezig op de grootste wijnbeurs van Londen.
“Toen ik in 1992 in de wijn begon, maakte mijn familie maar 7 wijnen”, vertelt Arizu, die op uitnodiging van importeur Oud Reuchlin & Boelen een paar dagen in Nederland was. “Sinds de opening naar de internationale markten is er heel veel veranderd. We maken nu bijna 50 verschillende wijnen. In de jaren negentig zijn we gaan innoveren; meer druivenrassen, andere locaties, hoger gelegen wijngaarden, nieuwe technologieën.”
Maar Argentinië is geen nieuw wijnland, benadrukt Arizu. “We hebben altijd wijn gemaakt, alleen dronken we alles zelf op. Veertig jaar geleden dronken we 90 liter per capita. We dronken meer wijn dan melk. Dat was geen wijn die voldoet aan de internationale standaarden van nu, maar Argentinië heeft wel al 150 jaar een wijncultuur. Buenos Aires is de tweede wijnstad van de wereld. Buenos Aires is na Parijs de stad waar de meeste wijn wordt geconsumeerd.”
Het land kreeg snel de smaak te pakken met de nieuwe generatie wijnen. In 1995 ging er zo’n 25 miljoen dollar om in de Argentijnse wijnexport, tegenwoordig heeft de uitvoer van wijn een waarde van 1 miljard dollar. Zo’n 30% van de wijn gaat inmiddels de grens over. Nederland behoort tot de top vijf van de exportbestemmingen voor Argentijnse wijn.
Al sinds 1901 is de familie Arizu in Mendoza actief in de wijnmakerij. De provincie Mendoza produceert 75% van de wijn. Samen met de regio San Juan ten noorden van Mendoza is dit deel van het land goed voor 90% van de Argentijnse wijn. Luigi Bosca heeft in Mendoza wijngaarden in Luján de Cuyo, Maipú en Uco Valley.
De DOC Luján de Cuyo was de eerste (sinds 1989) beschermde appellatie van Argentinië. Deze geldt alleen voor wijn van malbec. Er zijn 16 wijnbedrijven actief in deze subregio van Luján de Cuyo, een van de oudste wijngebieden van het land, maar er zijn nu nog maar 4 wijnen die het kwaliteitslabel mogen gebruiken. De DOC Luján de Cuyo van Luigi Bosca is op dit moment de enige die geëxporteerd wordt. Arizu: “Mijn grootvader plantte hier in 1942 50 hectare malbec aan. De mensen verklaarde hem voor gek. Vijftig hectare malbec? Niemand sprak toen over malbec. Nu is het de beroemdste wijn van de appellatie.”
Met de beschermde herkomstbenamingen naar Europees voorbeeld wil Argentinië het belang van terroir benadrukken. Arizu: “Het belangrijkste is om de eigen identiteit van de beste wijngaarden en hun wijnen te beschermen en vooral ook om de herkomstnaam te vestigen en de prestige ervan te verhogen.”
Er is ook een DOC San Rafael voor malbec, terwijl Uco Valley bezig is er een in het leven te roepen. De noordelijker gelegen provincie La Rioja werkt aan een DOC voor de druif torrentés.
Argentinië is gezegend met zijn ‘eigen’ malbec-druif, vindt Alberto Arizu. “Malbec heeft de kracht en rijkdom van cabernet sauvignon en de sappigheid en zachtheid van merlot. Hij heeft de structuur van een goede maaltijdwijn en is tegelijkertijd toegankelijk en drinkbaar.”
Malbec – halverwege de 19e eeuw vanuit Frankrijk in Argentinië geïntroduceerd – heeft zich volgens Arizu volledig aangepast aan het Argentijnse terroir en klimaat. Voor het beste resultaat is vooral de ligging van de wijngaarden van belang, vertelt hij. “Tussen de 900 en 1.300 meter hoogte is de groeicyclus optimaal. Die zorgt voor rijpe taninne, een alcoholpercentage rond 14% en een goede balans. De zuurgraad is essentieel voor de frisheid en elegantie. Boven de 1.300 meter duurt de rijping te lang. Dat gaat ten koste van de zuren en geeft teveel alcohol.”
Malbec maakt Argentinië als wijnland uniek, volgens Arizu. “Nieuwe wijnen in de toekomst zullen eerder variaties zijn in stijl en expressie van malbec, en nieuwe blends met malbec, dan dat een andere druif the new big thing zal worden. We hebben heel veel druiven en wijnen, en Argentijnse cabernet sauvignon bijvoorbeeld is fantástisch goed, maar het zal nooit een nieuw vlaggenschip worden. Malbec is en blijft het gezicht van Argentinië.”
Luigi Bosca focust zich op de horeca, terwijl zeker 80% van de Argentijnse wijn in Nederland in de retail in de handel is. De vier grootste retailmerken zijn Catena, Norton, Trivento en Zuccardi.
Luigi Bosca bezit 700 ha eigen wijngaarden en verkoopt in Nederland ongeveer 300.000 flessen per jaar. Wereldwijd exporteert Bosca de laatste 5 jaar elk jaar ongeveer 1 miljoen cases (12 flessen, ofwel 9 liter). Alberto Arizu schat de exportgroei van Luigi Bosca in vergelijking met tien jaar geleden op 30 tot 40%.
Alle 30 wijnen die in Nederland op de markt zijn, zijn ondergebracht bij twee labels: La Linda en Luigi Bosca. La Linda is geen tweede wijn, benadrukt Arizu. Het is geen ‘instapwijn’ zoals wij dat in Nederland wel eens noemen. Hij noemt La Linda een ‘second entry label’. “La Linda heeft zijn eigen wijngaarden, wijnmakers en productiefasciliteiten.”
La Linda heeft twee lijnen: La Linda Classic (o.a. malbec, sauvignon blanc, chardonnay, cabernet sauvignon, tempranillo, bonarda, syrah, viognier en torrontés) en La Linda Private Selection, met malbec van oude wijnstokken, sauvignon van hoog gelegen wijngaarden en een blend van cabernet sauvignon, tannat en syrah.
We proefden samen zeven wijnen van en met malbec. Ik rekende op typische nieuwewereldtrekjes als overdaad en alcohol, maar kreeg uiterst energieke, schone en verteerbare wijnen in het glas. De La Linda-serie (Malbec 2014 en Malbec Old Vines 2013) is met een mooie prijskwaliteit perfect als huiswijn of open wijn in de horeca.
Zonder meer indrukwekkend zijn Luigi Bosca Malbec DOC Luján de Cuyo 2013, Los Miradores 2013, Finca los Nobles 2012 en Gala 1 2013. Pure terroirwijnen van 40 tot 100 jaar oude wijngaarden, boordevol karakter en complexiteit, maar ook hier ontbreekt de vitaliteit en finesse niet.